در این مقاله میخوانید :
- نمی دانم که هستم!
- هویت برند شخصی شماست !
- آیا مسیرت را یافته ای ؟
- خودشناسی با هویت یابی ، مسئله این است !
- گذرنامه موفقیت شما در دستان ماست !
میخواهیم این مقاله را با یک تمرین کوتاه شروع کنیم :
نمیدانم که هستم !
جوانی را فرض کنید که به دنبال رشته مورد علاقه خود برای تحصیل میگردد. او در اوایل دوره دبیرستان در کلاس های متفاوت ریاضیات ، نجوم ، ادبیات و موسیقی ثبت نام می کند . پس از مدتی در می یابد که در بین رشته های فوق گرایش و استعدادش در موسیقی چیز دیگریست ! برای رسیدن روز کلاس های موسیقی اش لحظه شماری می کند و وقتی گیتارش را به دست میگیرد گذر زمان را نمیفهمد . اساتید او نیز باور دارند که او به زودی می تواند یک موزیسین درخشان باشد .
او تصمیم میگیرد ، حتی بر خلاف میل پدر و مادرش که مهندسی را در درجه بالا تر اجتماعی و دارای آینده بهتری میبینند ، رشته موسیقی را در هنرستان به عنوان رشته اصلی خود انتخاب کند. او پس از جستجو و تجربه رشته ها و انتخاب های مختلف ، هویت شغلی و تحصیلی خود را به عنوان یک موزیسین و هنرمند انتخاب کرده و خود را بر موزیسین شدن متهد می داند .
حال فرض کنید که همین فرد به جای ثبت نام در کلاس های مختلف و آزمون و خطای استعداد و علائقش ، و به واسطه پیشنهاد پدر و مادر مستقما رشته ریاضی را انتخاب می نمود و هیچ گاه علاقه و استعدادش در موسیقی را کشف نمی کرد . چه اتفاقی می افتاد ؟
او نه تنها خودش از موفقیت و لذت از توانمندی هایش بی بهره می ماند ، بلکه جامعه را نیز از یک موزیسین حرفه ای محروم می نمود !
بیاندیشید که چه تعداد از ما درگیر این دغدغه هستیم ؟ چه تعدادی از متخصصین ما در بحران میان سالیشان پی میبرند که مسیری که آمده اند برای آنها نبوده است ؟ چقدر جامعه ، خانواده و شرایط از ما چیزی را میسازند که می خواهند حتی اگر خودمان عمیقا آن را نمیخواهیم ؟
حال به پنج جمله ای باز گردید که با آن خودتان را معرفی کرده اید ! این ۵ جمله احتمالا مهم ترین ملاک هایی از شما هستند که به نظر خودتان شما را از باقی افراد متمایز می کنند . این ۵ جمله میتواند شامل ، نامتان ، ملیت ، دین ، ویژگی های شخصیتی ،ارزش ها ، شغل ، تحصیل ، جایگاه اجتماعی و چیزهایی از این قبیل باشد ! فاکتور هایی که “شما” را میسازد و تلفیق آنها شما را از دیگران متمایز می کند!
حالا کمی عمیق تر نگاه کنید ! آیا شما همانی هستید که “واقعا” می خواهید که با آن شناخته شوید ؟ آیا از اینکه خودتان را با عنوان یک حسابدار معرفی می کنید خوشحالید ؟ یا ترجیح میدادید موقع معرفی خود بگویید که یک نویسنده هستید ؟
هویت برند شخصی شماست !
این روزها با رشد چشم گیر شبکه های اجتماعی ، ما بیشتر از همیشه تمایل داریم به دیگران نشان دهیم که چه کسی هستیم و تا زمانی که شبکه هایی مانند اینستاگرام ، مارا به نمایش دادن و بزرگ نمایی خوشی ها و پنهان کردن سختی های زندگی مان سوق می دهد ، برای برخی از ما ، شناخت آنچه که واقعا هستیم از یک دغدغه مجازی خارج شده و تبدیل به چالشی در همه جنبه های زندگیمان گردیده است .
آیا این تو هستی ؟ آیا همان کاری را می کنی که فکر می کنی باید بکنی ؟ چه چیز باعث می شود که کارهایی که در حال حاضر مشغول به انجامشان هستید را پی بگیرید ؟ خواسته واقعی قلبی تان ؟ یا شما هم از آن دسته افرادی هستید که نمیدانند چه می خواهند ؟
هویت ، راهی است که خودمان را با آن تعریف می کنیم که شامل فاکتور هایی مانند ارزش ها ، باور ها و شخصیت ما می شود . هویت می تواند نقش ما در جامعه و خانواده و حتی خاطرات گذشته و آرزوهای آینده مارا در بر بگیرد .
بدون شک ، بسیاری از این المان ها می تواند طی زمان تغییر کند . می توانیم شغلمان را تغییر بدهیم و به جامعه دیگری مهاجرت کنیم و یا شرایط چالش بر انگیزی در زندگی را تجربه کنیم که باورهایمان را به چالش بکشد .
هویت ، راهی است که خودمان را با آن تعریف می کنیم که شامل فاکتور هایی مانند ارزش ها ، باور ها و شخصیت ما می شود
پس چگونه می توانیم بفهمیم که هویت ما واقعی و ثابت است ؟
برای داشتن یک هویت منسجم ، لازم است بدانیم که در گذشته، حال و آینده فرد ثابتی هستیم . ما باید نسبت به خود برداشت ثابتی داشته باشیم ، حتی اگر محیطمان تغییر کند . این بدین معنا نیست که همیشه یک جور عمل کنیم ،حتی اگر بدانیم که آدم مودی ای هستیم یا تحت اضطراب یا بسته به اینکه چه کسی در برابر ما قرار دارد به شکل متقاوتی عمل می کنیم .
به طور مثال ، ما قرار نیست همانطور که با همسرخود رفتار می کنیم ، با همکاران یا پدر و مادرمان برخورد کنیم . اما با همه این بالا پایین ها در خلق و رفتارمان ، میدانیم که فرد ثابتی هستیم و میتوانیم رفتارمان را پیش بینی کنیم !
فردی که از بحران هویت رنج می برد ، نسبت به کسی که بوده و آنچه که خواهد شد ، هیچ برداشت مشخصی ندارد . او احساس نمی کند حال و گذشته و آینده او یکی هستند و حتی برداشت او نسبت به خودش از امروز به فردا متغیر است !این فرد گاها اوقاتی که در آیینه نگاه می کند برایش سخت است که باور کند، کسی که در آیینه به او مینگرد دقیقا خودش است !
بدون شک بیشتر ما در فهم اینکه چه کسی هستیم در دوره های بحرانی زندگیمان دچار مشکل می شویم . اگر شغل یا فردی را که دوست داریم از دست بدهیم ، اگر ناچار شویم از کشورمان مهاجرت کنیم و از خانواده مان دور بمانیم ، همه و همه میتواند باعث شود که برای مدتی نسبت به برداشتی که از خودمان داریم سر در گم شویم .
فردی که از بحران هویت رنج می برد ، نسبت به کسی که بوده و آنچه که خواهد شد ، هیچ برداشت مشخصی ندارد . او احساس نمی کند حال و گذشته و آینده او یکی هستند و حتی برداشت او نسبت به خودش از امروز به فردا متغیر است !
برخی از ابعاد هویت برای عموم مردم در ابتدا مشخصند .مثلا جنسیتی که با آن به دنیا می آییم . یا مثلا فردی که در ایران به دنیا می آید و در ایران میماند و با فرهنگ ایرانی رشد می کند ، هویت ملی اش به عنوان یک “ایرانی” بدون چالش زیادی مشخص است . اما همین هویت ملی ، در کودکانی که در کشوری به دنیا می آیند و پس از مدتی مهاجرت میکنند ، میتواند چالش بزرگی باشد . اینکه بداند به کدام ملیت تعلق دارد و مشی و روند کدام گروه را پیش خواهد گرفت .
شما در کدام دسته قرار دارید ؟
جیمز مارسیا روانشناس کانادایی معتقد است که افراد با توجه به اینکه چقدر به دنبال کشف و “جستجو” ی آنچه که می خواهند باشند هستند و “تعهد” و پایبندی به آن دارند می توانند در ۴ دسته قرار بگیرند .
برای درک مفهوم جستجو گری و تعهد ، مجددا نگاهی به مثال ابتدای متن بیاندازید .
جوان سناریوی ما پس از جستجو و تجربه رشته های مختلف ، دریافت که موسیقی را نسبت به باقی گزینه هایش ترجیح می دهد . دنیا پر است از گزینه ها و تجربه های متفاوت و اینکه ما کدام مسیر را به عنوان راه اصلی زندگیمان قرار می دهیم و تمایل داریم که با آن شناخته شویم ، یک انتخاب است که بدون تجربه کارهای مختلف ممکن است که هیچ گاه آن را پیدا نکنیم ! روحیه جستجوگری و مکاشفه کودکانه ما ، دنیایمان را بزرگ تر می کند و این مارا یاری می دهد تا مناسب ترین مسیر را انتخاب کنیم و از اینکه به عنوان رهرو آن مسیر معرفی می شویم به خود ببالیم.
تعهد همان طور که از نامش پیداست ، به این مسئله اشاره دارد که فرد پس از پیدا کردن مسیر مناسب خود ، چقدر نسبت به آن انتخاب پایبند است و مسیر را ادامه میدهد . ما برای ساخت هویت خود ، نه تنها لازم است گزینه های متفاوت را بررسی و در میان آنها انتخاب کنیم ، بلکه برای اینکه تصویر ثابتی از خود برای خودمان و دیگران بسازیم ، لازم است نسبت به انتخاب های خود پایدار و متعهد باشیم. جوان سناریوی ما اگر علاقمندی اش به موسیقی را کشف ، اما آن را به عنوان رشته اصلی تحصیلی انتخاب نمی نمود ، نمیتوانست تصویری از یک موزیسین موفق در آینده برای خود داشته باشد .
حال به دسته بندی افراد از نگه مارسیا باز میگردیم :
- هویت کسب شده یا هویت موفق: افرادی که هویت خود را یافته اند و نسبت به آن متعهدند .
- هویت دیررس یا افراد جستجوگر: افرادی که در جستجوی هویت خویشند اما هنوز مسیر اصلیشان را نیافته اند .
- هویت کلیشه ای یا هویت زودرس: افرادی که محیط ، والدین و اطرافیان هویتشان را تعیین کرده اند و خود دخل و تصرف زیادی در شکل گیری هویتشان نداشتند .
- هویت مغشوش یا آشفتگی هویت: افرادی که پیوسته در سر درگمی و فقدان هویت به سر میبرند.
خودشناسی یا هویت یابی ؟! مسئله این است !!
ما در بخش خود واقعیتان را کشف کنید و افسار زندگیتان را به دست بگیرید! برای شما از خودشناسی گفتیم ! اما آیا میدانید که چه تفاوت هایی میان خودشناسی و هویت یابی وجود دارد؟
خودشناسی در حقیقت نگاهی دقیق تر به آن چیزیست که هستیم . شناختی جامع از نقاط ضعف و قوتمان با این هدف که نقاط قوتمان را بنزین مسیر رشد خود کنیم و در کنار آن نقاط ضعفمان را به عنوان دست انداز های مسیر موفقیت به حد اقل خود کاهش دهیم!
ما در خود شناسی به دنبال فهم دقیق خودمان هستیم که این فرآیند شامل آگاهی به افکار ، احساسات و نحوی است آنها بر رفتارمان اثر میگذارند.
من به عنوان یک فرد خود آگاه ، میدانم که به دلیل اینکه دنیا را جای نا امنی می دانم ، اظطراب و نگرانی زیادی را تجربه می کنم و همین امر باعث می شود که محتاطانه و محافظه کارانه عمل کنم ! حالا یا تصمیم میگیرم که با تغییر افکارم آدم جسور تری باشم و یا پا به عرصه های پر ریسک نمی گذارم .
ما در خود شناسی به دنبال فهم دقیق تری از خودمان هستیم که این فرآیند شامل آگاهی به افکار ، احساسات و نحوی است آنها بر رفتارمان اثر میگذارند.
در هویت یابی اما ما به دنبال کشف مسیری که برای آن ساخته شده ایم و ساختن چیزی که باید با آن شناخته شویم هستیم ! در هویت یابی می خواهیم به صورت جامع و کاملی بدانیم که چه کسی هستیم و چه نقشی در دنیا ایفا خواهیم کرد .
در هویت یابی می خواهیم به صورت جامع و کاملی بدانیم که چه کسی هستیم و چه نقشی در دنیا ایفا خواهیم کرد
هویت یابی مقوله ایست که از دیدگاه علمی معمولا در دوره نوجوانی شروع می شود و به اتمام میرسد . نوجوان جستجو گر در پی تجربه وجه های جدیدی از زندگی می رود ، و در نهایت راهی را برای آینده اش انتخاب کرده و پیش میگیرد . اما خوشبختانه یا متاسفانه در دنیای امروز ، به دلیل هجوم شبکه های اجتماعی و زیاد شدن گزینه های پیش رو ، به نظر میرسد که افراد در دوره نوجوانی فرصت نمی کنند آنقدر که باید بیشتر گزینه های موجود را بررسی و جستجو کنند و فرآیند جستجو طولانی تر شده است . این بدین معناست که افراد در سنین بالاتری به ثبات و تعهد به مشی و مسیر مشخص می رسند و به همین دلیل ما لازم دیدیم که در مسیر رسیدن به “هویت موفق ” شما را همراهی کنیم .
خودشناسی اما بر خلاف هویت یابی که لازمه طرح ریزی زندگیست و در ابتدای نوجوانی شروع و معمولا تا پایان دهه بیست زندگیمان به پایان می رسد ، فرآیندیست که در تمامی عمر می تواند ادامه یابد . ما آنقدر موجودات عمیقی هستیم که همیشه نقطه ای برای کشف و بهبود خود داشته باشیم !
گذرنامه موفقیت شما در دستان ماست
ما در بخش خودشناسی و هویت یابی میخواهیم :
- جایگاه خود در مسیر هویت یابی را دریابیم (هویت موفق، هویت زود رس، هویت مغشوش، هویت دیررس).
- تصویری از خود ایدهآلمان و ویژگی هایی که میخواهیم مارا با آنها بشناسند داشته باشیم.
- برای سفر از من ِ نا شناخته فعلی ، به من ِ ایده آل خود مصمم شویم .
- خودمان را در تمام ِ ابعاد ِ وجودیمان بشناسیم !
و در نهایت به عنوان فردی “هویت یافته ” و خود آگاه در عرصه موفقیت بتازیم !
