هدف گذاری گارانتی موفقیت

هدف و هدف گذاری چیست؟

تقریباً ما در تمام زندگی خود  با هدف گذاری به شکل ناخودآگاه سر و کار داریم. تمامی اعمال ما حداقل در دید کوتاه مدت، هدفی را دنبال می کنند. به هر شکلی ما همواره (و عموماً به شکل ناخودآگاه) در حال هدف گذاری هستیم. اما هدف گذاری دقیقاً چی هست و چرا لازم است این کار را با دقت و به شکل خودآگاه انجام  دهیم؟
به طور خلاصه “هدف گذاری شامل توسعه یک برنامه عملیاتی هست که برای ایجاد انگیزه و هدایت یک فرد یا گروه به سوی یک هدف طراحی شده است.”

هدف گذاری به نوعی یک سیستم مدیریت پروژه است که ما هدف خودمان را در آن قرار می دهیم. این حالتی خودآگاه و اختیاریست که ذهن اهداف را مشخص می کند. باعث می شود کنترل ما روی آن بیشتر شده و بتوانیم درست تر در مورد اهداف خودمان تصمیم بگیریم و با احتمال بیشتری به آن برسیم.

اصلا چرا هدف گذاری کنیم ؟

شاید شما هم انواع کلیپ های انگیزشی هدف را دیده باشید. دیدن کلیپ انگیزشی هدف به تنهایی خالی از لطف نیست اما چیزی که در این کلیپ ها به شما نمی گویند این هست که فرآیند هدف گذاری چگونه است؟ چگونه می توان هر رویا و آرزویی را به هدفی قابل دسترس تبدیل کرد؟

چگونه رویاهایتان را درون قیف هدف گذاری بریزید و از انتهای قیف اهداف قابل دسترس بیرون بیاید؟
تلاش برای رسیدن به هدف تا زمانی که هدف گذاری سیستماتیکی نداشته باشید محکوم به شکست است. قبل از اینکه هدف گذاری کنیم، باید ببینیم چرا رسیدن به همچین هدفی را می خواهیم؟

هدف از معلم شدن چیست؟
هدف از میلیاردر شدن چیست؟
هدف از گرفتن جایزه نوبل چیست؟
هدف از تحصیل در دانشگاه استفورد چیست؟

قبل از اینکه اهدافتان را تعیین کنید باید خودتان را بشناسید، بهتر است برای این منظور مطلب خودشناسی را بخوانید.
همان طوری که بیان شد ما خودآگاه یا ناخودآگاه در حال هدف گذاری هستیم. در واقع این نیرو و توانایی به شکل بالقوه در ما وجود دارد. این وظیفه ماست که بتوانیم درست از آن استفاده کنیم.

بسیاری از ما آرزوهایی در افکارمان داریم. ثروتمند شدن، مشهور شدن، رسیدن به موفقیت در زمینه ورزش، تحصیل یا خانوادگی و بسیاری دیگر از این سبک و سیاق. با تبدیل آرزو هایمان به اهداف می توانیم امیدوار باشیم که حالا می توانیم به اهدافمان برسیم. چرا که آرزو صرفاً خواسته است. منطق و عقلانیتی پشت آن  وجود ندارد. راه و فکری برای رسیدن به آن نداریم و در بسیاری موارد حتی دقیقاً نمی دانیم چه می خواهیم. تنها رسیدن به آرزو یا رویایی را می خواهیم و همین ابهام ها باعث می شود نتوانیم به آن برسیم. تنها راه تبدیل آرزو ها به واقعیت “هدف گذاری” در مورد آن است.

در واقع باید به آرزوهایتان با عینک هدف گذاری نگاه کنید. زمانی که مفهوم عینک و قیف در شما شکل بگیرد، بلافاصله بعد از اینکه ایده ای به ذهنتان خطور کند، سریعاً می دانید چطور باید به آن برسید. مثلاً می دانید برای خرید یک اتومبیل از چه سیستمی باید استفاده کنید. یا برای قبولی در یک دانشگاه مطرح و همزمان پیشبرد یک کسب و کار باید چکار کنید. کافیست هرآنچه را که می خواهید با عینک نگاه کنید و درون قیف بریزید. البته در آخر تلاش را فراموش نکنید.

‌باید ها و نباید های هدف گذاری

همچون موارد دیگر هدف گذاری نیز یک سری “باید” برای رعایت و “نباید” برای اجتناب دارد. ابتدا لازم است بدانید برای انجام یک هدف گذاری اصولی و درست چه باید ها و اصولی بایستی رعایت شود.

باید های هدف گذاری

۱. همین الان شروع کنید

اولین اصل هدف گذاری این است که همین الان شروع کنید! به گفته مل رابینز “زمانی که فکر، ایده و یا به طور کلی هر تصمیمی که به ذهن شما می آید و موجب برانگیختگی می شود، ذهن شما تنها ۵ ثانیه به شما مهلت می دهد تا برای آن اقدامی بکنید، و گرنه اقدام به حذف و بهانه آوری در مورد آن می کند.”
هدف گذاری نیز اقدامی ذهنی است. ایده ای که شما را به سمت بهتر شدن سوق می دهد. تعلل نکنید اولین قدم را همین الان -هرچند کوچک- بردارید، مطمئن باشید برای قدم های بعدی انگیزه و انرژی بیشتری پیدا خواهید کرد.

۲. اهدافتان را به کسی نگویید

یک اصل دیگر که لازم هست رعایت کنید این هست که ” اهداف خودتون رو با دیگران در میان نگذارید.”
تحقیقات نشان داده بعد از در میان گذاشتن اهداف با دیگران حس سرخوشی ای بسیار شبیه به حس سرخوشی رسیدن به هدف در ما شکل میگیرد و همین باعث می شود به نوعی مغز فریب بخورد و تلاش برای رسیدن به هدف کم  شود.

۳. در هدف گذاری واقع بین باشید

در مرحله بعد لازم است که با خودتان روراست باشید و واقع بینی را فراموش نکنید. هیچ هدف بزرگی یک روزه محقق نشده و زمان رسیدن به اهداف نسبت مستقیمی با بزرگ بودن آن هدف دارد. رعایت واقع گرایی در هدف گذاری باعث میشود که از احتمال شکست در رسیدن به اهداف کم شود.
اگر بخواهید که ۲۰۰ هزار تومان پول نقد به دست بیارید، احتمال این که با یک روز تلاش بهش برسید زیاد است، اما هدف گذاری در ابعاد “مدال طلای  شنای المپیک” مسلماً چیزی نیست که یک شبه یا حتی یک ساله محقق شود.

۴. بلندپرواز و صبور باشید

پس صبور باشد و در مسیر حواستان باشد که ناامید از رسیدن به هدف نباشید. در همین حال یادتان باشد این به این معنی نیست که اهداف کوچک انتخاب کنید و بلند پروازی را در نظر نگیرید. بلندپروازی کاملاً ممکن هست ولی با یک برنامه دقیق و انگیزه کافی. پس همواره نیم نگاهی به حفظ انگیزه و دنباله روی از برنامه خودتان داشته باشید.

۵. برای خودتان زندگی کنید نه دیگران

در انتهای این لیست لازم است که به بقیه بی توجه باشید. یادتان باشد شما فقط یک بار و اون هم فقط برای خودتان زندگی می کنید.
انتقاد پذیر باشید، چون کمک میکند خطاهایتان را اصلاح کنید، از دیگران مشورت بگیرید چون در واقع دارید از تجربه های آن ها کمک می گیرید. اما هیچ وقت به خاطر حرف بقیه قید اهدافتان را نزنید. هدف گذاری تان برای خودتان باشد، طوری به آن نگاه کنید که خودتان را راضی کند نه دیگران را.
افراد زیادی پیدا میشوند که در مسیر شما سنگ اندازی می کنند، سعی می کنند شما را ناامید کنند حتی توهین می کنند. به هیچ وجه اعتنا نکنید شما زندگی نمی کنید تا بقیه را راضی کنید. شما به دنیا آمدید تا به چیزی برسید که خودتان را راضی کند پس به خاطر بقیه از تلاش برای آن دست برندارید.

نباید های هدف گذاری

۱. در هدف گذاری جایی برای ابهام باقی نگذارید

مهم ترین این نبایدها “عدم وضوح و دقت در اهداف” است. جزئیات اهمیت دارند. تا حدی که لازم است در هدف گذاری به جزئیات دقت و آنها را رعایت کنید. تمام مواردی که لازم است تا اهدافتان مشخص تر و واضح تر باشند را اضافه کنید. به یاد داشته باشید عدم دقت موجب سردرگمی شما خواهد شد و موجب سستی شما می شود.فرض کنید هدف شما خرید یک ماشین لوکس هست. این به تنهایی کافی نیست. این اصلاً هدف نیست بلکه آرزوست.

برای اینکه این آرزو به یک هدف تبدیل شود باید از شما پرسید:
دقیقا چه ماشینی؟
از کدام کمپانی سازنده خودرو؟ بنز، بی ام دبلیو و …؟
در کدام کلاس؟
با چه رنگی؟
با چه قیمتی؟
تا کی؟
تنها تلاش برای رسیدن به هدف کافی نیست. باید هدفتان را به وضوح مشخص و تصور کنید و در آخر بنویسید.

۲. بی انگیزه نشوید

در مرحله بعد شاید سوخت کافی ندارید، شاید انگیزه ای که شما را به سمت رسیدن به هدف ترغیب می کند قانع کننده نیست و همین باعث میشود تمرکز کافی روی اهدافتان نداشته باشید و اراده سستی داشته باشید. ایجاد انگیزه یکی از مهمترین مراحل این فرآیند است. سطح انگیزه خودتان را روزانه بررسی کنید، درست مانند باک بنزین اتومبیلتان. ما در مسترمایند راهکارهای کاربردی زیادی در این خصوص ارائه داده ایم.

۳. اهدافتان را به خودتان یادآوری کنید

مسئولیت اهدافتان را برعهده بگیرید. یادتان نرود شما برای اهدافتان زندگی می کنید. این را به خودتان گوشزد کنید که شما مسئول رسیدن به اهدافتان هستید. موارد دیگه ای که ممکن است باعث شود که هدف گذاری شما به شکست منتهی شود “راحت فراموش کردن اهدافتان” یا به نوعی عدم تمایل قلبی و تمرکز روی هدف، می باشد. اهدافی که به راحتی فراموش شوند به خودی خود باعث بی انگیزگی می شوند.

مبانی علمی هدف گذاری!

هر هدف گذاری یک سری مبانی علمی دارد که بر مبنای بایدها و نبایدهای آن شکل گرفته. این مبانی تقریباً در هر شیوه هدف گذاری مشاهده می شود و شاید فقط با لحن و شکلی متفاوت بیان شود. حال آن ها را بررسی می کنیم.

۱. خوش بینی به مقدار کافی لازمه هر هدف گذاری است. خوش بینی باعث امیدواری میشود و امیدواری به نوعی کلید انگیزه داشتن برای رسیدن به اهداف هست. اما اگر این خوش بینی بیش از حد کافی باشد باعث می شود کورکورانه به سمت هدف حرکت کنیم و به خاطر خوش بینی بسیاری از چیزها را نادیده بگیریم و همین نادیده گرفتن ها باعث شکست شود.

۲. ضرب المثلی چینی می گوید ” کم رنگ ترین جوهرها از قوی ترین حافظه ها ماندگارتر است” بنابراین به ذهن خود تکیه نکنید. روی کاغذ هدف گذاری کنید و همواره سعی کنید آن را به خود یادآوری کنید. اهداف و ذهن خود را راکد نگه ندارید، حتی توصیه می شود تصویر سازی کنید. در ذهنتان خودتان را در حالتی که به هدف تان رسیده اید تصور کنید. این کار باعث می شود انگیزه ای دوچندان وجودتان را فرا بگیرد.

۳. تلاش و انگیزه تان را هنگام انتخاب اهداف در نظر داشته باشید تا واقع بینانه تر “هدف گذاری” کنید. درست است که شما به هر هدفی که بخواهید می رسید، اما آیا حاضر هستید به مقدار نیاز برای رسیدن به آن تلاش کنید؟ اگر جوابتان خیر است لطفاً وقتتان را هدر ندهید و هدفی را انتخاب کنید که با تلاش شما سازگار است. در مورد انگیزه نیز همین است. اگر شما برای رسیدن به هدف شور و شوقی نداشته باشید، با گذر زمان انرژی تان تحلیل می رود و سرعت پیشروی تان کم و کمتر میشود. پس هنگام انتخاب، اهداف یا تلاش و انگیزه تان را بالا ببرید یا اهداف تان را پایین بیاورید.

۴. باور، قدم اول رسیدن به اهداف است. افراد زیادی در اطراف شما پیدا می شوند که جملات سمی همچون ” نمی توانی، هدف مسخره ای داری و…” به شما بگوید، و ما گفتیم باید از این افراد فاصله بگیرید، پس سعی کنید خودتان از این دست افراد نباشید. باور کنید به هدفی که انتخاب کرده اید می رسید اگر تلاش، انگیزه و برنامه مناسب داشته باشید. آیه یأس نخوانید و امیدوار باشید. ناامیدی اولین قدم در “نرسیدن” است.

۵. در مراحل هدف گذاری لحاظ کنید تا همواره اهدافتان را جلوی چشمانتان نگه دارید. همواره آن ها را برای خود یادآوری کنید. نگذارید زیر بار مشکلات و شرایط دفن بشوند، هر روز آن ها را به خودتان گوشزد کنید تا یادتان نرود در چه مسیری قدم گذاشته اید.

انواع شیوه های هدف گذاری

هر هدف را یک پروژه ببینید. شما در حال تلاش برای رسیدن به هدف خود هستید. هدف گذاری و برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف و یا به بیان کلی تری ” مدیریت پروژه ” روش های مختلفی دارد. هر کدام از جایی شروع شده اند و با کمی اختصاصی سازی به جاهای دیگر راه پیدا کرده اند. این روش ها در طول زمان تکامل پیدا کرده اند و شما با خیال راحت می توانید از هرکدام از آنها استفاده کنید. شیوه مدیریت پروژه ای مانند agile از دنیای برنامه نویسی شروع شده است، اما امروزه در شرکت های بزرگی برای پیشبرد اهداف شرکت از آن استفاده می شود. پس چرا ما از همین متدها به شکل اختصاصی شده برای اهداف خودمان استفاده نکنیم؟

روش های بسیاری برای هدف گذاری وجود دارد اما ما معروف ترین آن ها را بررسی می کنیم.

Waterfall, Agile, OKR, SMART,grow و 4H هر کدام شیوه ای برای هدف گذاری، برنامه ریزی و مدیریت پروژه است که بسته به آرزویی که در فکرتان دارید، یکی از آنها مناسب است. اما هیچ گاه فکر نکنید که متد انتخابی کامل ترین است، نه! گاهی نیاز است شما بنا به صلاحدید و نیازتان تغییراتی را در آن اعمال کنید.

برای مثال از waterfall برای اهداف کوتاه مدت و ساده استفاده کنید. ۴H  برای اهدافی که بر پیشرفت و رشد شخصی و سلامت تأکید دارند، کارایی بیشتری دارد. SMART شیوه ای مناسب برای هدف گذاری مالی و به طور کلی اهداف نه چندان پیچیده است. Agile و OKR پیچیده ترند و از آنها برای هدف گذاری در ابعاد وسیع تر، تا بهتر و دقیق تر بررسی شوند کاربرد دارند.

هر شیوه هدف گذاری و مدیریت پروژه داستانی پشت خود دارند، نقاط قوت و ضعفی دارند و شیوه مخصوصی برای استفاده دارند که در ادامه می خواهیم آن ها را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
اما داستان موفقیت شما دقیقاً از همینجا می تواند شروع می شود. دقیقاً از انتهای همین مطلب است که شما می توانید نسبت به بقیه افراد متمایز شوید. نقطه تمایز شما رسیدن به رویاها و آرزوهایتان در کمترین زمان ممکن است. این امر تنها با یک هدف گذاری سیستماتیک و تلاش برای رسیدن به هدف قابل انجام است.

اصلا مهم نیست هدف شما چه چیزی هست! از کم کردن وزن تا تأسیس پر درآمدترین استارت آپ ایرانی. هرچه که باشد با یک هدف گذاری صحیح و تلاش برای رسیدن به هدف، قابل انجام است.

هر هدف بزرگی در ابتدا یک آرزو بود

جالب است بدانید هر آنچه امروز در اطرافمان هست در ابتدا یک آرزو بوده است.
تا همین بیست سال پیش، اینکه یک وسیله ای به اندازه کف دست هم بتواند تلفن باشد هم کامپیوتر و هم یک دوربین فیلم برداری چند کیلویی!!! ایده ای مضحک بود. چرا راه دور می روید؟ تا همین پنج سال پیش اگر به شما می گفتند که با موبایلتان می توانید در هر کجای شهر یک اتومبیل غریبه را به عنوان تاکسی بگیرید و به هرکجا می خواهید بروید، یک دل سیر می خندیدید. از بلند پروازی نترسید و آرزوهای خود را به راحتی به دست باد نسپارید.
هدف گذاری را یاد بگیرید و تلاش برای رسیدن به هدف خود را فراموش نکنید.
ما در مستر مایند با آموزش کاربردی “جدیدترین متدهای هدف گذاری” در کنارتان خواهیم بود.